Leesmateriaal voor Les 7

Leesmateriaal voor de Online-cursus Ontwikkel je Zelf-Gevoel

 

Les 7 – Zal ik ooit loskomen van de behoefte aan goedkeuring?

 

Van levenslange invloed                           (Hoofdstuk 1, p. 7)

Naarmate een kind ouder en zelfstandiger wordt, neemt de directe invloed van de ouders/verzorgers op het kind normaal gesproken af, net als de invloed van hun gedrag. Dat geldt voor kinderen die een redelijk gezond Zelf-Gevoel hebben kunnen ontwikkelen; kinderen die in een situatie van ‘Verstrengeling’ zitten, houden echter een ongezonde mate van afhankelijkheid. Dat gaat door tot in hun volwassenheid en zelfs tot in de ouderdom, ook al is de invloed van de ouders/verzorgers dan minder zichtbaar en ook minder traceerbaar geworden. Het voortduren van deze ongezonde relatie wordt vaak vergemakkelijkt door de moderne communicatiemogelijkheden (zie Hoofdstuk 7 voor meer informatie over Verstrengeling).

Het gebeurt bijvoorbeeld maar al te vaak dat volwassen kinderen vreselijk gestrest raken als ze bij hun ouders op bezoek gaan, omdat ze weten dat ze niet de zoon of dochter zijn die hun ouders graag hadden gewild, en ze toch nog steeds behoefte hebben aan hun goedkeuring en bevestiging. Vaak is het ook net zo stressvol om ouders op bezoek te krijgen. Een volwassen vrouw kan dan bijvoorbeeld als een gek gaan poetsen en opruimen, omdat haar huis nooit ‘goed genoeg’ lijkt te zijn in haar moeders ogen. Als je dat zo tegen haar zegt, zal ze waarschijnlijk liever niet naar haar eigen gedrag kijken en met smoesjes komen over waarom ze zo doet. Maar als het stressniveau zoveel hoger is dan de situatie rechtvaardigt, is het waarschijnlijk dat ze diep vanbinnen voelt dat haar Vals Zelf-Gevoel (ValsZG) gevaar loopt.

Volwassen kinderen van wie de ouders nog in leven zijn kunnen – ongeacht hun leeftijd – nog steeds behoeftig zijn; ze blijven hopen dat hun diepste wens eindelijk vervuld zal worden. En die wens is onvoorwaardelijk bemind en geaccepteerd te worden zoals ze zijn, en erkend te worden als een waardevol iemand die belangrijk is in het leven van hun ouders.

Ook al ligt er een oceaan tussen ouders en hun volwassen kinderen, de invloed van de ouders kan nog steeds even sterk gevoeld worden als in de kindertijd. De normen en de criteria van de ouders weerklinken nog steeds in het hoofd van het kind, en vormen wat ik noem de Verinnerlijkte Ouderlijke Stem (VOS).

(p. 45)

Egocentrische ouders zijn niet in staat hun kind anders te zien dan als een pion in het emotionele spel dat zij onbewust in hun leven spelen. Ik noem dit bewust ‘een spel spelen’ omdat hun gedrag en hun wereldbeeld volkomen los staan van de realiteit buiten hun beperkte gezichtsveld; en de ontwikkelingsbehoeften van hun kinderen maken deel uit van de realiteit buiten dat beperkte gezichtsveld.

Egocentrische ouders kunnen bij hun kinderen nooit de ontwikkeling van een Natuurlijk Zelf-Gevoel stimuleren, omdat ze zichzelf voortdurend in het centrum van de wereld plaatsen – niet alleen van hun eigen wereld, maar ook die van anderen. En dat terwijl hun kinderen uit alle macht blijven proberen erkenning van hen te krijgen als volwaardige, bestaande personen.

Een vicieuze cirkel                                                                    (p. 46)

Een ouder die een Zelf-Gevoel mist en die dwangmatig op zoek is naar het vervullen van wat hij (of zij) ziet als zijn overlevingsvoorwaarden dwingt zijn kinderen om zijn eigen Verborgen Agenda te helpen verwezenlijken. Als gevolg daarvan is er weinig of geen ruimte voor wat de kinderen zelf inbrengen, bijvoorbeeld dat er vriendjes mogen komen spelen, dat ze dingen willen ondernemen waar de ouder geen belangstelling voor heeft, of dat ze ziek zijn of op een andere manier aandacht nodig hebben.

Deze gedragspatronen kunnen zich gemakkelijk ontwikkelen tot een gevaarlijke gedragscyclus die zich over generaties uitstrekt. De ouders zijn niet in staat om zich op het kind te richten en het te erkennen als een echt bestaand mens met alle rechten die daarbij horen. Vervolgens voeden ze hun kind op op een manier dat het, eenmaal zelf ouder geworden, niet in staat is om zich op zijn of haar eigen kinderen te richten. Ook zij gaan gebukt onder de afhankelijkheid van het zo goed mogelijk voldoen aan de Ego-Referenties om zelf gehoord en gezien te worden.

De Verinnerlijkte Ouderlijke Stem (VOS)                               (p. 56)

De goede ‘vibes’ van de ouder/verzorger zijn, als ze niet langer voorhanden zijn, dus niet meer direct noodzakelijk. De nu volwassen kinderen beoordelen zichzelf via de criteria van hun ouder/verzorger, die zij geïnternaliseerd hebben. De goedkeuring van de virtuele, ‘geïnternaliseerde’ ouder is gebaseerd op criteria die de ouder gebruikte, ook al is die allang overleden. Ze gebruiken deze geïnternaliseerde ouderlijke oordelen als criteria voor het hebben van een ‘Goed-gevoel-over-zichzelf’ (Goedgevoel), dat hen dan, als anker in hun leven, een Vals Zelf-Gevoel (ValsZG) oplevert.

Het toelaten tot je Zelf van een andere stem, een stem die niet de jouwe is, klinkt misschien vreemd of vergezocht en het heeft bij mij ook wel een hele tijd geduurd voordat ik dit doorhad. Maar toen ik een nog diepere laag in mezelf onderzocht, leek het alsof mijn ouder nog steeds aanwezig was via mijn eigen stem, die dus eigenlijk niet mijn eigen stem was. Deze stem verwoordde criteria die afkomstig waren van mijn ouder, niet van mijzelf.