Wat is emotionele intelligentie, en wat is het belang ervan?
Ken je de term ‘emotionele intelligentie’, ook wel afgekort als EQ? Het is – terecht – een populair begrip. Volgens sommigen is het zelfs de meeste bepalende factor voor een succesvolle carrière. Maar wat is dat nu precies, emotionele intelligentie?
Iemand die emotionele intelligentie bezit, is zich bewust van de eigen emoties, en heeft het vermogen om de baas te blijven over eigen en andermans emoties. Het gaat dan over hoe snel je humeur verbetert wanneer er iets prettigs gebeurt, hoe gemakkelijk je omgaat met andere mensen of hoe goed je je tijdens een gesprek in de ander kunt verplaatsen.
Dit alles heeft direct te maken met je EQ. Je begrijpt wel dat al deze eigenschappen je goed van pas komen in je werk en in je relaties. Volgens Daniel Goleman, de bedenker van het concept, bestaat Emotionele Intelligentie uit vier onderdelen:
- Bewustzijn van de eigen emoties
Sommige mensen hebben van nature een zelf-bewustzijn, anderen moeten er wat voor doen. Iedereen kan er beter in worden om de emoties die hij of zij ervaart bewuster te beleven, en te ontdekken waar die emoties vandaan komen en hoe je erop reageert. Het is daarbij van belang dat je je opstelt als een onpartijdige waarnemer; je hoeft geen oordeel te hebben over je gevoelens, je hoeft alleen maar te kijken hoe ze ontstaan.
Als je je emoties bewust beleeft en het grotere geheel kunt overzien, ben je ook in staat om met die emoties om te gaan. Iedereen heeft andere sterke punten en talenten, maar bewustheid is altijd noodzakelijk om op de juiste manier om te gaan met je eigen en andermans emoties.
Wat je kunt doen om je emotionele bewustheid te versterken
De volgende keer dat je merkt dat je een slechte (of juist een goede) bui hebt, moet je ophouden met waar je mee bezig bent en alleen maar observeren: Waarom voel je je zo? Wat is de diepere oorzaak van je emotie? Nogmaals, je moet je gevoelens absoluut niet veroordelen. Merk op dat je ze hebt, en laat ze aan je voorbijglijden zoals een wolkje aan de hemel.
- Het vermogen om met je emoties om te gaan
Als je je eenmaal bewust bent van je emoties, ben je in staat er onderscheid in aan te brengen en je gemoedstoestand onder controle te houden. Een paar voordelen daarvan zijn dat je:
- Niet meteen reageert op wat anderen doen, of op wat je overkomt
- Geen tijd verdoet met mokken en zeuren, maar in plaats daarvan actie onderneemt
- Niet vastloopt in negatieve emoties die je productiviteit belemmeren
Dit is niet zo moeilijk te begrijpen, toch?
Wat je kunt doen om meer controle over je emoties te houden
De volgende keer dat je merkt dat je emotionele gemoedstoestand verslechtert, moet je proberen onbevooroordeeld naar jezelf te blijven kijken, en je af te vragen: “Waarom voel ik me nu zo? Wordt mijn situatie daar beter van of juist slechter?”
Een andere vraag die je in zulke gevallen kan helpen is: “Is dit een kwestie waarover ik me ook op mijn sterfbed nog druk zal maken?” Hoe extreem het ook klinkt, vergeet nooit dat het gemakkelijker is om met je emoties om te gaan wanneer je het grotere geheel in gedachten houdt. Als je geen zin hebt om naar de sportschool te gaan maar wel ontzettend gemotiveerd bent om fit te blijven, zal het je lukken. Probeer buiten jezelf te treden en je bewustzijn los te maken van je emotionele gemoedstoestand.
- Bewustzijn van andermans emoties
Sommige mensen hebben hierbij genoeg aan hun intuïtie, anderen moeten er iets voor doen. Hoe iemand zich voelt, bijvoorbeeld tijdens een gesprek met jou, kun je aflezen aan bepaalde aanwijzingen. Met behulp van deze tips wordt je communicatie met anderen waardevoller en krijgt zij meer diepgang. We willen tenslotte toch allemaal door onze vrienden en familie gehoord en begrepen worden.
Wat je kunt doen om je beter bewust te worden van andermans emoties
De volgende keer dat je met iemand in gesprek bent, moet je letten op de lichaamstaal van de ander. Heeft zij (of hij) de armen of benen over elkaar? Maakt ze oogcontact? Zit ze in elkaar gedoken of juist rechtop? Kijk haar in de ogen en merk op wat je dan intuïtief voelt. Hoe is de toon van het gesprek? Klinkt er een onderliggende boodschap in door? Probeer te raden hoe de ander zich voelt, en vraag haar vervolgens of je veronderstelling klopt. Oefening baart kunst: na verloop van tijd leer je de subtiele tekenen herkennen.
- Het vermogen om te gaan met andermans emoties
Dit laatste aspect van emotionele intelligentie is buitengewoon krachtig. Heb je wel eens een echt goede verkoper aan het werk gezien? Hij was vroeger waarschijnlijk iemand die mensen enthousiast kon maken voor een product, of iemand die met een simpele oplossing frustratie kon ombuigen naar succes. Dat is een voorbeeld van iemand die dit vermogen op meesterlijke wijze heeft leren beheersen.
Wat je kunt doen om beter te leren omgaan met andermans emoties
De volgende keer dat je te maken hebt met iemand die boos of verdrietig is, moet je proberen om je die persoon in een positieve gemoedstoestand voor te stellen, en hem of haar ook zo te benaderen. Probeer, zonder paternalistisch te doen of de situatie te bagatelliseren, de ander te laten inzien wat een geweldig leven hij of zij eigenlijk heeft, of hoe dankbaar je bent dat jij daar deel van uitmaakt. Heel vaak is een oprecht positieve houding besmettelijk. Het is belangrijk dat je die positieve houding vasthoudt en niet toegeeft aan de negativiteit van de ander. Dat onderdeel van emotionele intelligentie is best lastig aan te leren, maar geef de moed niet op. Als je je maar blijft richten op het goede voorbeeld geven, help je anderen om ook betere keuzes te maken.
Als je je emotionele intelligentie ontwikkelt, leer je je emoties beheersen in plaats van dat ze jóu beheersen. Op school leer je dit niet, maar emotionele intelligentie is een van de belangrijkste dingen die we onze kinderen en de rest van de maatschappij kunnen meegeven. Wat dat oplevert: betere schoolprestaties, en nog veel meer…
Houd er rekening mee dat er een belangrijke voorwaarde is om het waardevolle advies van Daniel Goleman bij jezelf te kunnen implementeren: je moet in contact zijn met je authentieke zelf en vrij zijn van de verslaving aan goedkeuring. Als je nog steeds leeft op de automatische piloot, zul je waarschijnlijk ook moeite hebben met het volgende punt.
Dat volgende punt is het vermogen om het verschil te zien tussen IQ en EQ, wat in wezen het verschil is tussen luisteren naar je hart en luisteren naar je rede. Die zijn natuurlijk beide op hun eigen manier belangrijk. Een hoog IQ helpt je bij het oplossen van problemen en bij logisch nadenken, terwijl EQ je helpt bij het op een diepgaande, oprechte en waardevolle manier omgaan met jezelf en anderen.
Ben je nieuwsgierig naar je eigen emotionele intelligentie? Doe de quiz om te ontdekken hoe het staat met jouw Zelf-Gevoel. En weet dat je altijd kunt werken aan het verbeteren van je EQ, wat je uitgangspositie ook is. Je kunt het oefenen, en zoals je weet: oefening baart kunst.
Vergeet niet om dit artikel te delen met je vrienden!
